Donderdag 7 februari 2013
Bijtijds ontbijten, de was ingepakt (die nog viezer en nog nat is dan ingeleverd) en om half 8 in de auto naar het station. Gisteravond Baldev zijn goodie bag gegeven met fooi maar hij zet de auto aan de kant (voor de contactpersoon van het reisagentschap instapt om ons op de trein te zetten) en klaagt over de hoogte van de fooi. Hij heeft immers ook een boete gehad (die we al hadden aangeboden te betalen maar dat wilde hij niet) en hij telt lichtelijk anders dan wij het aantal dagen. Wij hebben zijn salaris verdubbeld maar dat is blijkbaar niet genoeg...we houden het erbij. We worden in de toeristentrein de Shatabdi Express gezet met keurige wagons en het is maar een korte rit naar Gwalior..het ontbijt dat passeert slaan we over... Geestig, we moeten nog 28 roepie bijbetalen voor de prijsstijging! India ten voeten uit om voor dat geld de conducteur een spannende bon te laten schrijven. Bonnen schrijven en stempels zetten, daar kan je hier bijna op promoveren! In Gwalior wacht de slissende gids ons op die ons met veel enthousiasme door het Gwalior fort, de Gujari Mahal, Teli ka Mandir en tempels van Vishnu en Shiva leidt.
Hij vindt het maar niks dat we niet een nachtje blijven in zijn geweldige stad met anderhalf miljoen inwoners (en ongelofelijk hectisch) maar zet ons uiteindelijk af in hotel Landmark voor een prima lunch. We willen toch ook daarvoor even langs de grote Jain beelden lopen (stoppen met de auto mag niet).
Raffi is onze nieuwe chauffeur en die bereidt ons voor op de slechte weg naar Orchha. Slechte weg? Er is her en der niet iets wat een weg te noemen is en over de 120 km doen we dik 4 uur. We hadden nog even het plan om in Datia te stoppen voor een bezoek aan het Govind Nandarpaleis maar na uren hobbelen zijn we blij dat gestreept te hebben. Het Bundelkhand Riverside hotel ligt aan het begin van de stad aan de heilige rivier de Betwa (net zo heilig als de Ganges) en we krijgen een mooie kamer met een achterdeur en terras aan de rivier.
Onze nieuwe lokale gids Sonu stelt voor om om 7 uur naar de dienst in de Ram Raja tempel te gaan, een van de meest bekende Rama tempels van India waar mensen van heinde en ver naar toe komen voor de 4 diensten per dag die 2,5 uur duren. Nou, het is te zeggen, de ‘plechtigheid’ rond Rama door de priester (leek op Rieu volgens Bram maar ik denk niet dat hij dit zou doen voor 10000 roepies per maand van de staat, ca. 120 euro alhoewel hij al het persoonlijk aan hem gegeven geld ook mag houden en dat lijkt nogal op te lopen...) duurt een minuut of vijf, dan gezongen gebeden door de aanwezigen gedurende 20 minuten en daarna is het dringen geblazen om je offers af te geven en wat heilig water van de priester te krijgen dat je drinkt en waarvan je vervolgens de rest door je haar wrijft. Toeristen lopen mee tussen de biddende mensen maar dat vinden wij respectloos (gaan ze ook nog een beetje lopen lachen in die rijen) en, alhoewel we helaas niet mogen fotograferen of filmen, we staan eerste rang bij dit toch wel heel bijzondere gebeuren (en kunnen later van bovenaf wel plaatjes maken).
Orchha heeft 220 tempels en dit is de enige praktiserende tempel! Niet veel om je 33.000 goden te vereren... De lokale mythologie verteld dat de koning Krishna vereerde maar de koningin Rama. Zij wilde een tempel voor Rama bouwen en ging naar Ayodhya om Rama te zoeken die ze daar aan de oever van de rivier tegenkwam in de verschijning van een klein kind. Rama wilde mee op twee voorwaarden: ze moest te voet terug terwijl ze hem droeg en de eerste plek waar ze stopte daar zou hij blijven. De koningin deed er 12 jaar over om terug in Orchha (zonder stoppen?) te komen maar toen was de koning nog niet klaar met het bouwen van de tempel. Ze stalde Rama in de keuken van het paleis maar toen de tempel klaar was wilde Rama natuurlijk niet meer weg. Het paleis was de eerste stopplaats... Dus de keuken werd de tempel en de nieuwe tempel werd toegewezen aan Vishnu en Chaturbhuj tempel genoemd. Mensen in Orchha zien Rama als de koning van Orchha en geloven dat hij elke morgen naar Orchha komt en elke avond terug gaat naar Ayodhya.
Lekker gegeten in het hotel en op ons hoge, bijna koninklijke bed gestapt!
Vrijdag 8 februari 2013
Om 9 uur pikken in Orchha met Raffi onze gids Sonu weer op. Bij het kaartjes kopen van het ‘eilandfort’ start de dagelijkse discussie of Bram zijn statief wel of niet mag gebruiken. Als je toch weer 200 roepies moet betalen om sowieso te mogen filmen tegenover de 25 om te fotograferen dan mag die tripod toch zeker wel meedoen. Voor het eerst hebben we een gids die het wel voor elkaar krijgt...althans voor een kwartier...dan mag het alleen als we nog 100 roepies betalen aan de bewaking. We weigeren, corrupt gedoe! Boven in het paleis zet Bram zijn camera er weer op en staan ze beneden te wijzen naar die man met het statief...’doe maar gewoon, ik wimpel ze wel af’ zegt Sonu...
We beginnen in het Jahangir Mahal, een van de in totaal 6 paleizen uit de 16e eeuw dat ze voor koning Jahangir hebben gebouwd in 22 jaar als welkomstgeschenk van Orchha ter ere van een staatsbezoek, waarin hij echter maar 1 nacht verbleven heeft.
Maar eens gegeven blijft gegeven en daarna heeft het alleen maar leeggestaan (Jahangir overleed trouwens al tijdens zijn reis van Orchha naar Lahore)...wat een verspilling...en al de bouwers hadden loon geweigerd en bouwden uit respect voor de koning (of onder druk?). Onder naast het Jahangir Mahal ligt het Rai Praveen Mahal, door de koninklijke familie gebouwd voor hun favouriete danseres en van bovenaf krijg je een goed beeld van alle tempels in de vallei. Gieren hebben een veilige thuisbasis gevonden in dit leegstaande paleis.
We steken door naar de Raja Mahal. Het duurde 60 jaar om dit paleis te bouwen en het is het oudste paleis van Orchha. In het paleis zijn mooie muurschilderingen van hindoe-mythen, zoals de 10 reïncarnaties van Vishnu (vis, schildpad, wild zwijn, 1l2leeuw-1/2 man, dwerg, parsha rma, rama, krishna, boeddha en kalgi). Kalgi is de laatste en heeft wel een naam maar men weet nog niet de verschijningsvorm (en natuurlijk ook niet wanner) dus deze wordt afgebeeld als een wit paard met niemand op de rug. Ook de afbeelding van een olifant opgebouwd uit 11 vrouwen is erg sterk. 11 vrouwen zijn samen net zo sterk als 1 olifant (10 mannen net zo sterk als een kameel haha).
Het 4e paleis binnen het eilandfort is de Shees Mahal dat nu in gebruik is als staatshotel.
Met Raffi rijden we naar de Lakshmi Narayan tempel die niet echt meer in gebruik is nadat het beeld van Lakshmi is gestolen .Gebouwd in de vorm van een uil (haar rijdier) lijkt het van buiten een driehoek maar is van binnen een rechthoek. Mooie maar zeer door bezoekers beschadigde schilderingen op de muren en plafonds met scenes uit de Ramayana en het leven van de koningen. Het ligt prachtig (aan de horizon op de foto) en biedt uitzicht op de omgeving. Aan de voet wordt grind vervaardigd…
Vanuit de poort met het altaar in de rug kijk je recht op het paleis zodat Lakshmi continue haar rijkdom en weelde over de koninklijke familie kon ‘uitstrooien’...hetzelfde ervaren we even later in de lijn met het paleis vanuit de tempel van Vishnu, midden in het dorp zelf, zodat de koning continue contact had met Vishnu. Van het platform (Bram overwint wederom zijn hoogtevrees en klimt in het donker de trappen op!) kijk je middenin de Rama tempel en het gebeuren eromheen van nep sadu’s (die geld vragen) en arme mensen die te eten krijgen van de tempel.
Suno neemt ons mee naar een klein winkeltje waar achterin stoffige beeldjes staan en we kopen een Lakshami met haar vervoer, de uil.
Een bezoek aan de 15 graftombes van de Bundela-koningen, de cenotaphs, is rustgevend en indrukwekkend. Het hek is op slot maar Suno kent iedereen blijkbaar in dit dorp met 5000 inwoners (40.000 in hoogtijdagen) en er is geen toerist te bekennen.
Het zijn compleet symmetrische graftombes met soms wel 3 etages, van hindoeïstische koningen en hun as is in de centrale plaats opgeslagen. Mooi plekje op de zuidelijke oever van de Betwa.
Gieren bevolken de bovenste verdiepingen en het dak en een klein giertje van een week oud beseft niet helemaal dat het koninklijke behuizing heeft...
Bram voelt zich niet lekker dus we eten een kleinigheidje in het hotel en houden een relaxmiddag met een boek, thee en een dutje...hetgeen hier zeker geen straf is! Ondertussen doen ze verderop wel een wasje en werken ze een strijkje weg…
