Donderdag 23 januari 2014 :
's Morgens eerst maar eens op zoek naar een bank om geld te wisselen en een apotheek voor iets tegen die rauwe keel. Ik krijg in de keurige apotheek een drankje voor de keel en ze wil graag dat ik ook twee strips capsules slik. Ik vraag of het antibiotica is en dat klopt...daar wachten we dus nog maar even mee. Vandaag rijden we naar Hawzien met een tussenstop in Yeha.
Hier staat de oudste tempel van Ethiopië, minstens 2500 jaar oud, en nu een ruïne met 12 meter hoge muren. Van voor Christus, vandaar de naam tempel, gewijd aan de god van zon en maan. Hoppa, weer 50 birr voor de video en als we de hoek omgaan heeft Bram al spijt. Staat van binnen en buiten volop in de steigers en alle indrukwekkende beschrijvingen gaan aan ons voorbij. Hij vindt het niet eens de moeite om te filmen!
De gids nodigt ons nog uit in het museum waar ik toch maar even een kijkje ga nemen naar de kunstschatten...moet je je bij voorstellen dat je op een bank zit en zit te kijken naar een tafel van 2 meter lang waar gevelstenen op staan en een zeer stoffige vitrinekast. Ze wachten nog steeds op een echte ruimte voor de religieuze schatten zodat ze deze Aftse kerk er niet meer voor hoeven te gebruiken.
Wat ons betreft had dit bezoek aan de Tempel van Yeha geschrapt kunnen worden. De kinderen bij de auto zitten onder de vliegen en proberen ons hun fossiele schelpen te verkopen. Gelukkig zijn ze ook heel blij met een ballon...
Met Abebe hebben we het over de bedragen voor de gids, zowel de betaling als de fooi. Entree voor de kerk is bijna standaard 150 birr pp, hoe klein het kerkje ook is. Abebe betaalt de gids meestal 200 birr ook al is het maar een half uur. Daar zouden wij dan nog een fooi bovenop moeten doen van 100. De regering wil werkgelegenheid stimuleren door aanstaande gidsen een training te geven zodat de gidsen tegemoet kunnen komen aan het toenemende toerisme. Royaal van de overheid maar eigenlijk betaalt de toerist de opleiding en gidstijd van de gids ruimschoots denken wij. De absurde bedragen voor video helemaal daargelaten want alhoewel er steeds keurig een bon voor verschijnt vraag je je toch af waar het blijft...om nog niet te spreken van de hoeveelheid toeristen die lopen te filmen met hun foto camera of telefoon.
Het grote rotsplateau waar het Debre Damo klooster op gevestigd is doemt op aan de linkerkant. Vrouwen worden hier niet toegelaten en de vraag is of mannen er zo graag naar toe gaan, behalve de monniken natuurlijk. De enige toegang tot het klooster is namelijk via een leren lijn. Eentje knoop je om je middel voor de veiligheid en de tweede, dikkere is om de 25 meter omhoog te klimmen. Kunstschatten zijn waarschijnlijk om deze reden na 1400 roerige jaren niet geroofd. Bram vindt het sneu om mij alleen te laten dus bedankt voor de eer...
Even verderop opeens een stop; in de bocht langs de droge bedding van een rivier is de wekelijkse veemarkt. Veel koeien, schapen en ezels maar de handel lijkt rustig gezien de mannen die rusten met hun standaard aanwezige stokken.
We rijden door het Adua gebergte waar destijds de Ethiopiërs en Italianen elkaar zwaar bevochten hebben en verwonderen ons over de vele bouwprojecten in Adua-stad. Lunch met voor mijn zieke lijf een werkelijk perfecte en verse tomatensoep en een pasta voor Bram in een lokale tent (nou ja lokaal, er kwamen ook een paar mensen uit de omgeving naast alle toeristen).
Rond 3 uur komen we aan bij de Gheralta Lodge in Hawzien. Ik helemaal blij want hoest nog steeds mijn longen uit m'n lijf. Natuurlijk weer de laatste hut maar dat blijkt absoluut om het prachtige uitzicht te gaan.
Aan mij even niet besteed, ik duik meteen het heerlijke bed in. De hut is eenvoudig maar zeer smaakvol ingericht en verzorgd. Duidelijk over nagedacht, inclusief horren, maar bovenal extreem stil. Bram haalt bier en een broodje voor hemzelf en krijgt voor mij een giga thermos thee mee...het 3-gangen menu gaat mij vandaag niet lukken met die oplopende temperatuur en Bram vindt het alleen niet gezellig. Vroeg slapen en dat lukt, als een blok!
Vrijdag 24 januari 2014 :
Na een prima nacht, warme douche en prima ontbijt onderweg naar de Abreha Atsbeha kerk die onderdeel uitmaakt van de Rotskerken van Tigray. Minder bekend dan Lalibela, maar 200 stuks waarvan de meeste rond de 12e eeuw zijn gebouwd. In tegenstelling tot Lalibela zijn ze horizontaal uit de rotsen gehakt en of monolithisch (vrijstaand) of halfmonolithisch (gedeeltelijk vrij). Waarschijnlijk werden de kerken in rotsen gebouwd naar de oude gewoonte van de voorchristelijk Agaw die hun goden in de grotten vereerden.
De Abreha Atsbeha kerk is een halfmonolitische kerk gewijd aan de broers Abreha en Atsbeha uit de 4e eeuw.
De kerk heeft mooie schilderingen uit de 17e tot de 19e eeuw en nog sporen van brand aan het plafond en muren van koningin Gudit. Zij leidde een barbarenleger dat Ethiopië wilde verwoesten en kerken en kloosters werden door haar leger met de grond gelijk gemaakt. De legende vertelt dat ze tijdens de verwoesting misselijk werd en moest braken. Ze staakt de verwoesting en besloot om het in brand te steken. Ze ontliep haar straf niet want tijdens haar vlucht voor de zich uitbreidende brand werd door de vlammen gegrepen en kwam naar aan haar einde. Zij is de reden dat verschillende kerken en kloosters nog steeds niet voor vrouwen toegankelijk zijn...
Abebe zegt dat er maar 1 kerk in het budget is opgenomen; “different Tigray churches to discuss with driver”? Storend dit soort hiaten.
Lunch in een lokaal tentje in Hawzien en de trip door het dorp valt in het water, of beter gezegd in het puin want er is nogal wat afgebroken om ergens in de toekomst een asfaltweg te realiseren. Onderweg weet je ook nooit precies waar je weer asfalt kan verwachten maar het is elke keer weer een verlichtend moment. Hilarisch is de belijning...of de strepenzetter heeft maar 1 mal en legt die elke keer scheef of hij is dronken en wat de zijlijn betreft die is vast met onvaste hand getrokken... Terug naar de heerlijke lodge, nu ook voor Bram want die heeft mijn pestje overgenomen. We vinden niet dat we weer het menu kunnen schrappen maar hebben werkelijk geen honger. Besluiten om alleen de soep te vragen en de eigenaar lijkt het alleen maar vervelend te vinden dat we ons niet lekker voelen. Bram nog een biertje mee als slaapmuts en ik een grote thermos kamille thee. We mogen de soep niet eens betalen, hij wil zo graag meer voor ons doen! Bram ligt als een straalkacheltje naast me te gloeien...
Zaterdag 25 januari 2014 :
Om 7 uur zitten we startklaar met een kop thee in de maag en een broodje in de hand voor de lange reisdag vandaag naar Lalibela. In het reisprogramma stond nog een bezoek aan Mikael Imbre maar Abebe zegt dat dat echt niet gaat lukken. We zitten van 7 uur tot 6 uur in de auto met alleen een stop voor een niet interessante pizza tussendoor. Begin is hobbelig, zelfde stuk als tot de kerk gisteren en de rest van de dag zal de verdeling hobbelig – asfalt zo'n 50/50 zijn. Het laatste stuk wordt binnendoor genomen omdat we het anders niet redden. Mijn hemel, dit is geen weg meer maar een stortplaats van grote keien. Bekaf wordt je ervan maar je komt nog eens ergens.
.jpg)
Ondanks de lange rit is er steeds weer wat te zien en het landschap verandert zo regelmatig dat je niet meer weet wat je zo meteen kan verwachten. Net van Hawzien weg komen we een kleine zoutkaravaan tegen uit de Danakil Depressie, de regio die wij uit ons programma hebben gestreept omdat we niet veel trek hadden in begeleiding door een extra auto en 5 gewapende mannen en dan kamperen nabij het actieve vulkaanmeer. De Afar beheerst de regio en deze kant van het land is sowieso wat onrustig door buurland Eritrea. Braaf op de gebaande weg blijven is dus het motto. Verderop nog een hele grote kudde dromedarissen langs de weg maar Abebe zegt ons de camera's weg te stoppen omdat de Afar niet van foto's houden en dan agressief kunnen worden. We nemen alles rustig in ons op. Alles gebeurt hier op en langs de weg. Mensen lopen, lopen en lopen nog verder in beide richtingen, jongens spelen tafelvoetbal en snooker op tafels langs de weg in dorpjes, groene waterschoenen is overal in de mode, veel begroetingen op deze zaterdag van schouder tot schouder en levende schapen vastgebonden op het autodak.
Prioriteiten die ons altijd zullen blijven verbazen, de glimmende schotel op het dak van een hutje dat op instorten staat... Het is warm dus drinken we veel water en worden bij het uitdelen van de lege plastic flessen steeds weer beloond met een stralende glimlach. Rond Wukro wordt werkelijk ongelooflijk veel gebouwd, sommige plaatsen zul je waarschijnlijk over 5 jaar bijna niet meer herkennen en voor je het weet zit je weer in de bergen.
Bruine, dorre bergen maar ook groene met grote plukken bos erop. Net na Woldia is het opeens anders groen, dorpjes liggen verscholen tussen bananenbomen en huizen liggen verder van de weg af dan we gewend zijn.
We rijden Dilbe Mountains in met prachtige vergezichten waar Abebe een slang aanrijdt en vervolgens er nog maar een keer overheen rijdt omdat hij het een gevaar vindt voor de kinderen. Even verder ligt een dode hyena op de weg, gelukkig rijdt hij hier niet nog een keer overheen...Door het ontoegankelijke landschap van het Lasta-gebergte van Maychew naar Lalibela.
Aangekomen in het Panoramic View hotel in Lalibela worden we naar de 3e verdieping geloodst; alle kamers hebben volgens de brochure een balkon met prachtig uitzicht over de bergen...behalve die van de 3e etage dan! Helemaal een glazen pui en de zon er volop onder een plat dak moet toch te denken geven....we zetten het raam open wat maar een klein stukje kan want het is om te ploffen.
Biertje beneden en gepast voor het menu. We zijn echt niet okay en hebben gewoon geen trek. Bestellen toch maar braaf een schotel en eten mondjesmaat, liggen om half 9 in onze privé sauna. Het is echt niet te harden van de warmte maar Bram slaapt toch vlot in op zijn tweepersoonsbed. Ik lig nota bene bijna onder het raam in mijn eenpersoons en krijg het gewoon benauwd. Om twee uur slaap ik nog niet en besluit morgen meteen een andere kamer te vragen...dan maar geen uitzicht! En maar hoesten...wel een prachtige sterrenhemel trouwens!
